First topic message reminder :

夜宿龍泉
Dạ túc Long Tuyền
Đêm ngủ ở Long Tuyền

白天雙馬不停蹄
夜晚嘗嘗五味雞
虱冷乘機來夾擊
隔鄰欣聽曉鶯啼
Bạch thiên “song mã” bất đình đề
Dạ vãn thường thường “ngũ vị kê”
Sắt lãnh thừa cơ lai giáp kích
Cách lân hân thính hiểu oanh đề.

Bản dịch của Nam Trân - Huệ Chi:
“Đôi ngựa” ngày đi chẳng nghỉ chân,
Món “gà năm vị”, tối thường ăn;
Thừa cơ rét, rệp xông vào đánh,
Mừng sớm nghe oanh hót xóm gần.

Long Tuyền là một huyện thuộc tỉnh Quảng Tây, nằm giữa Thiên Bảo và Điền Đông. Tác giả chơi chữ: “song mã” là cỗ xe ngựa cho người quyền quý thời xưa, ngụ ý chỉ đôi chân tác giả; “ngũ vị kê” là một món ăn ngon nổi tiếng của Trung Quốc, ngụ ý chỉ đôi chân tác giả bị xiềng tréo giống như chân gà.

田東
Điền Đông

每餐一碗公家粥
肚子時時在嘆吁
白飯三元不鉤飽
薪如桂也米如珠
Mỗi xan nhất uyển công gia chúc
Đỗ tử thì thì tại thán nu
Bạch phạn tam nguyên bất câu bão
Tân như quế dã mễ như châu.

Bản dịch của Nam Trân – Hoàng Trung Thông:
Cháo tù mỗi bữa chia lưng bát,
Cái bụng luôn luôn rên rỉ sầu;
Cơm nhạt ba đồng ăn chẳng đủ,
Củi thì như quế, gạo như châu.

Điền Đông là một điểm dừng chân khi tác giả bị giải từ Tĩnh Tây đi Nam Ninh.

初到天保獄
Sơ đáo Thiên Bảo ngục
Mới đến nhà lao Thiên Bảo

日行五十三公里
濕盡衣冠破盡鞋
徹夜又無安睡處
廁坑上坐待朝來
Nhật hành ngũ thập tam công lý
Thấp tận y quan phá tận hài
Triệt dạ hựu vô an thụy xứ
Xí khanh thượng tọa đại triêu lai.

Bản dịch của Huệ Chi:
Năm mươi ba dặm, một ngày trời,
Áo mũ ướt đầm, dép tả tơi;
Lại khổ thâu đêm không chốn ngủ,
Ngồi trên hố xí đợi ban mai.

Bản dịch của Khương Hữu Dụng - Nguyễn Sĩ Lâm:
Ngày cuốc năm mươi ba cột số,
Ướt đầm mũ áo, rách bươm giày;
Thâu đêm lại chẳng nơi yên giấc,
Ngồi trấn cầu tiêu, đợi sáng ngày.

Dị bản:
Năm mươi ba cây số một ngày,
Áo mũ dầm mưa, rách hết giày;
Lại khổ thâu đêm không chỗ ngủ,
Ngồi trên hố xí đợi ban mai.

Dị bản:
Năm mươi ba dặm một ngày,
Áo khăn ướt sũng, đôi giày xách xơ;
Thâu đêm thôi cứ thức trơ,
Ngồi trên hố xí đợi chờ sáng ra.

Không hiểu tại sao bài này lại nằm sau bài Điền Đông?! Có lẽ là hồi ức của tác giả về quãng đường đi từ Tĩnh Tây đến Thiên Bảo chăng?

難友之妻探監
Nạn hữu chi thê thám giam
Vợ người bạn tù đến nhà lao thăm chồng

君在铁窗裡
妾在铁窗前
相近在咫尺
相隔似天渊
口不能說的
只賴眼傳言
未言淚已滿
情景真可憐
Quân tại thiết song lý
Thiếp tại thiết song tiền
Tương cận tại chỉ xích
Tương cách tự thiên uyên
Khẩu bất năng thuyết đích
Chỉ lại nhãn truyền nghiên
Vị ngôn lệ dĩ mãn
Tình cảnh chân khả liên!

Bản dịch của Nam Trân – Hoàng Trung Thông:
Anh ở trong song sắt,
Em ở ngoài song sắt;
Gần nhau chỉ tấc gang,
Mà cách nhau trời vực;
Miệng nói chẳng nên lời,
Chỉ còn nhờ khóe mắt;
Chưa nói, lệ tuôn tràn,
Cảnh tình đáng thương thật!

Thật xúc động!

各報:歡迎威基大會
Các báo: Hoan nghênh Uy-ki Đại hội
Các báo đăng tin: Đại hội hoan nghênh Willkie

同是中國友
同是要赴渝
君為坐上客
我為階下囚
同是代表也
待遇胡懸殊
人情分冷熱
自古水東流
Đồng thị Trung Quốc hữu
Đồng thị yếu phó Du
Quân vi tọa thượng khách
Ngã vi giai hạ tù
Đồng thị đại biểu dã
Đãi ngộ hồ huyền thù?
Nhân tình phân lãnh nhiệt
Tự cổ thủy đông lưu.

Bản dịch của Nam Trân:
Cũng là đi Trùng Khánh,
Cũng là bạn Trung Hoa;
Anh, làm khách trên sảnh,
Tôi, thân tù dưới nhà;
Cùng là đại biểu cả,
Khinh trọng sao khác xa?
Thói thường chia ấm lạnh,
Về đông nước chảy mà!

Uy-ki tức Wendell Willkie, đại biểu Mỹ trong phe Đồng minh chống phát-xít, trên đường đến Trùng Khánh, đi qua Đệ tứ chiến khu Quảng Tây được nhà đương cục tổ chức hội họp tiếp đãi. Bấy giờ, tác giả là đại biểu của Việt Nam độc lập đồng minh hội, cũng là đồng minh của Trung Quốc chống Nhật nhưng lại bị chính quyền Tưởng bắt giam.

自勉
Tự miễn
Tự khuyên mình

没有冬寒憔悴景
將無春暖的輝煌
災殃把我來鍛鍊
使我精神更健強
Một hữu đông hàn tiều tụy cảnh
Tương vô xuân noãn đích huy hoàng
Tai ương bả ngã lai đoàn luyện
Sử ngã tinh thần cách kiện cường.

Bản dịch của Nam Trân:
Ví không có cảnh đông tàn,
Thì đâu có cảnh huy hoàng ngày xuân;
Nghĩ mình trong bước gian truân,
Tai ương rèn luyện tinh thần thêm hăng.

野景
Dã cảnh
Cảnh đồng nội

我來之時禾尚青
現在秋收半已成
處處農民顏帶笑
田間充滿唱歌聲
Ngã lai chi thì hòa thượng thanh
Hiện tại thu thu bán dĩ thành
Xứ xứ nông dân nhan đới tiếu
Điền gian sung mãn xướng ca thanh.

Bản dịch của Nam Trân:
Tới đây khi lúa còn con gái,
Gặt hái hôm nay quá nửa rồi;
Khắp chốn nông dân cười hớn hở,
Đồng quê vang dậy tiếng ca vui.

Bản dịch của Nguyễn Sĩ Lâm:
Khi ta mới đến còn xanh lúa,
Vụ gặt bây giờ nửa đã xong;
Khắp chốn nông dân cười hớn hở,
Câu ca tiếng hát rộn trên đồng.

粥攤
Chúc than
Hàng cháo

路旁樹影凉陰下
一椽茅芦是酒樓
冷粥白盐供食譜
行人過此暫停留
Lộ bàng thụ ảnh lương âm hạ
Nhất chuyến mao lư thị “tửu lâu”
Lãnh chúc bạch diêm cung thực phổ
Hành nhân quá thử tạm đình lưu.

Bản dịch của Nam Trân - Huệ Chi:
Ven đường nấp dưới bóng lùm cây,
Một túp lều tranh: “tiệm rượu” đây;
Nào món cháo hoa và muối trắng,
Đường xa, khách tạm nghỉ nơi này.

果德獄
Quả Đức ngục
Nhà lao Quả Đức

監房也是小家庭
柴米油盐自己營
每个籠前一个灶
成天煮飯與調羹
Giam phòng dã thị tiểu gia đình
Sài mễ du diêm tự kỷ doanh
Mỗi cá lung tiền nhất cá táo
Thành thiên chử phạn dữ điều canh.

Bản dịch của Huệ Chi:
Nhà lao mà giống tiểu gia đình,
Gạo, củi, muối, dầu tự sắm sanh;
Trước mỗi phòng giam bày một bếp,
Suốt ngày lụi hụi với cơm canh.

Quả Đức là một huyện thuộc tỉnh Quảng Tây, trên lưu vực sông Hữu Giang, kế sau Điền Đông.

隆安劉所長
Long An Lưu Sở trưởng
Bác Lưu, Sở trưởng Long An

辩事認真劉所長
人人讚诵你公平
文錢粒米都公布
乾净囚籠好衛生
Biện sự nhận chân Lưu Sở trưởng
Nhân nhân tán tụng nhĩ công bình
Văn tiền lạp mễ đô công bố
Can tịnh tù lung hảo vệ sinh.

Bản dịch của Nam Trân:
Làm việc đúng thay Lưu Sở trưởng,
Ai ai cũng bảo bác công bình;
Đồng tiền, bát gạo đều công bố,
Sạch sẽ, lao tù rất vệ sinh.

Long An là một phủ thuộc tỉnh Quảng Tây, nằm bên sông Hữu Giang, giữa đường từ Quả Đức đến Nam Ninh.

早解
Tảo giải
Giải đi sớm

一
一次雞啼夜未闌
群星擁月上秋山
征人已在征途上
迎面秋風陣陣寒
二
東方白色已成紅
幽暗殘餘早一空
暖氣包羅全宇宙
行人詩興忽加濃
Nhất thứ kê đề dạ vị lan
Quần tinh ủng nguyệt thượng thu san
Chinh nhân dĩ tại chinh đồ thượng
Nghênh diện thu phong trận trận hàn.

Đông phương bạch sắc dĩ thành hồng
U ám tàn dư tảo nhất không
Noãn khí bao la toàn vũ trụ
Hành nhân thi hứng hốt gia nồng

Bản dịch của Nam Trân:
Gà gáy một lần đêm chửa tan,
Chòm sao nâng nguyệt vượt lên ngàn;
Người đi cất bước trên đường thẳm,
Rát mặt, đêm thu, trận gió hàn.

Phương đông màu trắng chuyển sang hồng,
Bóng tối đến tàn, quét sạch không;
Hơi ấm bao la trùm vũ trụ,
Người đi, thi hứng bỗng thêm nồng.

Câu "Nghênh diện thu phong trận trận hàn" hay tuyệt!

同正 十一月二日
Đồng Chính (Thập nhất nguyệt nhị nhật)
Đồng Chính (Ngày 2 tháng 11)

同正正同平馬獄
每餐一粥肚空空
水和光線彶充足
每日還開两次籠
Đồng Chính chính đồng Bình Mã ngục
Mỗi xan nhất chúc đỗ không không
Thủy hòa quang tuyến hân sung túc
Mỗi nhật hoàn khai lưỡng thứ lung.

Bản dịch của Nam Trân:
Bình Mã thế nào Đồng Chính vậy,
Bữa lưng bát cháo bụng cồn cào;
Nước và ánh sáng thì dư dật,
Ngày lại hai lần mở cửa lao.

Bình Mã là tên gọi khác của Quả Đức, Đồng Chính là một huyện thuộc Quảng Tây, nằm bên sông Hữu Giang, trên đường từ Long An xuống Nam Ninh. Trong bài này tác giả chơi chữ, nói láy Đồng Chính thành “chính đồng” (giống như).

難友的紙被
Nạn hữu đích chỉ bị
Chăn giấy của người bạn tù

舊卷新書相補綴
紙毡猶煖過無毡
玉床錦帳人知否
獄裡許多人不眠
Cựu quyển tân thư tương bổ xuyết
Chỉ chiên do noãn quá vô chiên
Ngọc sàng cẩm trướng nhân tri phủ
Ngục lý hứa đa nhân bất miên?

Bản dịch của Nam Trân – Băng Thanh:
Quyển xưa, sách mới bồi thêm ấm,
Chăn giấy còn hơn chẳng có chăn;
Trướng gấm, giường ngà, ai có biết,
Trong tù bao kẻ ngủ không an?

Bản dịch của Hoàng Ngân:
Sách xưa vở mới khéo đem bồi,
Chăn giấy hơn không đã hẳn rồi;
Giường ngọc màn thêu ai có thấu,
Trong lao không ngủ biết bao người.

夜冷
Dạ lãnh
Đêm lạnh

秋深無褥亦無毡
縮脛弓腰不可眠
月照庭蕉增冷氣
窺窗北斗已橫天
Thu thâm vô nhục diệc vô chiên
Súc hĩnh cung yêu bất khả miên
Nguyệt chiếu đình tiêu tăng lãnh khí
Khuy song Bắc Đẩu dĩ hoành thiên.

Bản dịch của Nam Trân:
Đêm thu không đệm cũng không chăn,
Gối quắp, lưng còng, ngủ chẳng an;
Khóm chuối trăng soi càng thấy lạnh,
Nhòm song, Bắc Đẩu đã nằm ngang.

Bản dịch của Trần Đắc Thọ:
Cuối thu chăn đệm cũng đều không,
Co quắp nằm mà ngủ chẳng xong;
Sân chuối trăng soi thêm lạnh lẽo,
Ngang trời, Bắc Đẩu hiện ngoài song.

綁
Bang
Dây trói

脛臂長龍環繞著
宛如外國武勳官
勳官的是金緦線
我的麻繩一大端
Hĩnh tí trường long hoàn nhiễu trước
Uyển như ngoại quốc vũ huân quan
Huân quan đích thị kim ti tuyến
Ngã đích ma thằng nhất đại đoan.

Bản dịch của Nam Trân – Băng Thanh:
Rồng quấn vòng quanh chân với tay,
Trông như quan võ đủ tua, đai;
Tua đai quan võ bằng kim tuyến
Tua của ta là một cuộn gai.

Bản dịch của Huệ Chi:
Rồng dài vòng quấn khắp chân tay,
Quan võ nước ngoài thắng bộ đây;
Quan võ đeo tua kim tuyến thật,
Còn ta, quấn một cuộn thừng đay!

Tác giả hài hước về sợi dây trói, như rồng quấn quanh người, như dây thao kim tuyến. Quả thật là khí phách của kẻ anh hùng!

落了一隻牙
Lạc liễu nhất chích nha
Rụng mất một chiếc răng

你的心情硬且剛
不如老舌軟而長
從來與你同甘苦
現在東西各一方
Nhĩ đích tâm tình ngạch thả cương
Bất như lão thiệt nhuyễn nhi trường
Tòng lai dữ nhĩ đồng cam khổ
Hiện tại đông tây các nhất phương.

Bản dịch của Trần Đắc Thọ:
Cứng rắn như anh chẳng kém ai,
Chẳng như lão lưỡi dẻo và dài;
Ngọt bùi cay đắng từng chia sẻ,
Nay kẻ chân mây, kẻ cuối trời.

Dị bản:
Cứng rắn như anh khác thói thường,
Phải đâu mềm tựa lưỡi không xương;
Ngọt bùi cay đắng từng chia sẻ,
Nay phải xa nhau, kẻ một đường.

隆安同正
Long An – Đồng Chính

此間土地廣而貧
所以人民儉且勤
聽說今春逢大旱
十分收穫两三分
Thử gian thổ địa quảng nhi bần
Sở dĩ nhân dân kiệm thả cần
Thính thuyết kim xuân phùng đại hạn
Thập phân thu hoạch lưỡng tam phân.

Bản dịch của Nam Trân – Băng Thanh:
Vùng đây tuy rộng, đất khô cằn,
Vì thế nhân dân kiệm lại cần;
Nghe nói xuân nay trời đại hạn,
Mười phần thu hoạch chỉ đôi phần.

Bài này ghi lại nhận xét của tác giả về vùng Long An và Đồng Chính. Một bài thơ 4 câu, 28 chữ đã gói đủ Thiên - Địa – Nhân và nỗi hoài cố hương.

街上
Nhai thượng
Trên đường phố

街上人争看漢奸
漢奸與我本無干
無干仍是嫌疑犯
使我心中覺點寒
Nhai thượng nhân tranh khán Hán gian
Hán gian dữ ngã bản vô can
Vô can nhưng thị hiềm nghi phạm
Sử ngã tâm trung giác điểm hàn.

Bản dịch của Nam Trân:
Ngoài phố tranh nhau xem Hán gian,
Hán gian, ta vốn thực vô can;
Vô can vẫn bị nghi là có,
Thực khiến lòng ta lạnh tới gan.

Dị bản:
Ngoài phố tranh nhau xem Hán gian,
Hán gian, ta chẳng chút liên can;
Tuy không nhưng bị nghi là có,
Thực khiến lòng ta nhói tới gan.

路上
Lộ thượng
Trên đường đi

脛臂雖然被緊綁
滿山鳥語與花香
自由覽賞無人禁
賴此征途減寂凉
Hĩnh tí tuy nhiên bị khẩn bang
Mãn sơn điểu ngữ dữ hoa hương
Tự do lãm thưởng vô nhân cấm
Lại thử chinh đồ giảm tịch lương.

Bản dịch của Nam Trân:
Mặc dù bị trói chân tay,
Chim ca rộn núi, hương bay ngát rừng;
Vui say, ai cấm ta đừng,
Đường xa, âu cũng bớt chừng quạnh hiu.

Bản dịch của Huệ Chi:
Dẫu trói chân tay đến ngặt nghèo,
Khắp rừng hương ngát với chim kêu;
Tự do thưởng ngoạn, ai ngăn được,
Cô quạnh đường xa, vợi ít nhiều.

徵兵家眷
Trưng binh gia quyến
Gia quyến người bị bắt lính

郎君一去不回頭
使妾閨中獨抱愁
當局可憐余寂寞
請余來暫住牢囚
Lang quân nhất khứ bất hồi đầu
Sử thiếp khuê trung độc bão sầu
Đương cục khả liên dư tịch mịch
Thỉnh dư lai tạm trú lao tù.

Bản dịch của Nam Trân:
Biền biệt anh đi không trở lại,
Buồng the trơ trọi, thiếp ôm sầu;
Quan trên xót nỗi em cô quạnh,
Nên lại mời em tạm ở tù.

Tác giả ngụ cảnh hài hước: chồng trốn lính, nhà cầm quyền bắt vợ ngồi tù thay

解嘲
Giải trào
Pha trò

吃公家飯住公房
軍警輪班去護從
玩水遊山随所適
男兒到此亦豪雄
Ngật công gai phạn trú công phòng
Quân cảnh luân ban khứ hộ tòng
Ngoạn thủy du sơn tùy sở thích
Nam nhi đáo thử diệc hào hùng!

Bản dịch của Văn Trực – Văn Phụng:
Ăn cơm nhà nước ở nhà công,
Lính tráng thay phiên đến hộ tòng;
Non nước dạo chơi tùy sở thích,
Làm trai như thế cũng hào hùng!

往南寧
Vãng Nam Ninh
Đi Nam Ninh

銕繩硬替麻繩軟
步步叮噹環珮聲
雖是嫌疑間諜犯
儀容却像舊公卿
Thiết thằng ngạnh thế ma thằng nhuyễn
Bộ bộ đinh đang hoàn bộ thanh
Tuy thị hiềm nghi gián điệp phạm
Nghi dung khước tượng cựu công khanh.

Bản dịch của Nam Trân:
Hôm nay xiềng xích thay dây trói,
Mỗi bước leng keng tiếng ngọc rung;
Tuy bị tình nghi là gián điệp,
Mà sao khanh tướng vẻ ung dung.

Nam Ninh, còn gọi là Ung Ninh, một huyện của tỉnh Quảng Tây.

警兵担猪同行
Cảnh binh đảm trư đồng hành
Cảnh binh khiêng lợn cùng đi

一
警士担猪同路走
猪由人担我人牽
人而反賤於猪仔
因為人無自主權

二
世上千辛和萬苦
莫如失却自由權
一言一動不自主
如牛如馬任人牽

Cảnh sĩ đảm trư đồng lộ tẩu
Trư do nhân đảm ngã nhân khiên
Nhân nhi phản tiện ư trư tử
Nhân vị nhân vô tự chủ quyền.

Thế thượng thiên tân hòa vạn khổ
Mạc như thất khước tự do quyền
Nhất ngôn nhất động bất tự chủ
Như ngưu như mã nhậm nhân khiên.

Bản dịch của Nam Trân:
Khiêng lợn, lính cùng đi một lối,
Ta thì người dắt, lợn người khiêng;
Con người coi rẻ hơn con lợn,
Chỉ tại người không có chủ quyền.

Trên đời nghìn vạn điều cay đắng,
Cay đắng chi bằng mất tự do?
Mỗi việc mỗi lời không tự chủ,
Để cho người dắt tựa trâu bò!

Thật xót xa!

跌洛
Điệt lạc
Hụt chân ngã

夜仍黑暗已登程
路又崎嶇甚不平
跌入深坑危險甚
幸能躍出了深坑
Dạ nhưng hắc ám dĩ đăng trình
Lộ hựu kỳ khu thậm bất bình
Điệt nhập thâm khanh nguy hiểm thậm
Hạnh năng dược xuất liễu thâm khanh.

Bản dịch của Nam Trân:
Còn tối như bưng đã phải đi,
Đường đi khúc khuỷu lại gồ ghề;
Trượt chân nhỡ bước sa vào hố,
May nhảy ra ngoài, suýt nữa nguy!

Dị bản:
Đêm còn tối mịt đã đi ngay,
Đường lại gồ ghề khúc khuỷu thay!
Thụt xuống hố sâu, nguy hiểm thực,
Nhảy ra khỏi hố, biết rằng may!